Studentom i osobom, które chcą w jak najkrótszym czasie dowiedzieć się: "Na czym polega księgowanie?""Co trzeba wiedzieć żeby szybko nauczyć się rachunkowości?", polecam artykuł z rozdziału XI Po której stronie Wn czy Ma? Najważniejsze zasady księgowania, gdzie znajduje się streszczenie wcześniejszych artykułów. Przedstawiam w nim zasady jakimi musimy się kierować w momencie księgowania i tłumaczę z czego one wynikają. Polecam naukę po kolei wg. Spisu treści. Poruszam również inne tematy. Szczególnie polecam serię artykułów dotyczących OCEM w rozdziale XIII.
Osobom rozpoczynającym naukę rachunkowości polecam artykuł Zasada równowagi bilansowej. Dlaczego aktywa są równe pasywom? oraz artykuł Co to jest zysk?. Tych, którzy mają jakieś problemy ze zrozumieniem: Dlaczego zobowiązania są pasywami i dlaczego należności są aktywami zapraszam do artykułu Zobowiązania, a należności. Gdzie występują w bilansie?

Cena nabycia i cena zakupu krótkoterminowych papierów wartościowych.

cena zakupu i nabycia papierów wartościowych

To jest dawna strona www.naucz-sie-ksiegowac.pl. Strona ta została zlicytowana, ponieważ nie opłaciłam na czas domeny. Zawartość przeniosłam tutaj.

W tym artykule podaję wzory ogólne i tłumaczę w jaki sposób liczymy cenę nabycia papierów wartościowych.

Jak zapewne pamiętamy z artykułu poświęconego aktywom obrotowym, krótkoterminowe papiery wartościowe należą do aktywów obrotowych. Są nimi przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego:

·   Akcje, obligacje, bony skarbowe oraz inne papiery wartościowe

·   Przejściowo posiadane własne akcje i obligacje.

W księgach rachunkowych krótkoterminowe papiery wartościowe ujmowane są według ceny nabycia lub ceny zakupu.

Cena zakupu to cena za jaką zostały nabyte, liczona bez  tak zwanych kosztów ubocznych zakupu.

Ceny nabycia to cena zakupu powiększona o koszty uboczne zakupu.

Koszty uboczne zakupu papierów wartościowych to np: prowizja maklerska, opłaty bankowe, opłaty skarbowe.

Zgodnie z zasadą istotności, w  przypadku gdy wartość kosztów dodatkowych jest mała w porównaniu do ceny samego zakupu, możemy ją pominąć. Jeżeli jednak  stanowi ona dość dużą wartość, musimy doliczyć ją do wartości tych aktywów.

Jak można się domyślać, poprawniejsze jest księgowanie zakupu  papierów wartościowych wg. cen nabycia, czyli po doliczeniu dodatkowych kosztów.

W  przypadku, gdy robimy pojedyncze zakupy, policzenie wartości papierów wg. ceny nabycia nie stanowi żadnego problemu. Jeżeli jednak przedsiębiorstwo nabywa tzn. koszyk zakupowy, co oznacza zakup różnych akcji, doliczenie kosztów ubocznych zakupu staje się trudniejsze.

Zakupione w jednym koszyku akcje nie muszą być sprzedawane jednocześnie. Jeśli chcemy sprzedać akcje z zyskiem, musimy znać cenę nabycia każdej akcji z osobna.

Umiejętność liczenia wartości papierów wartościowych w cenie nabycia jest bardzo ważna, ponieważ pozwoli nam to na ustalenie ceny, którą powinniśmy wymagać w chwili ich odsprzedaży. 

Może się zdarzyć, że przedsiębiorstwo sprzedaje akcje po niższej cenie, gdy jest przymuszone np. czasowym brakiem gotówki, by ratować płynność finansową, albo gdy wartość tych akcji spada i jest prawie pewne, że będzie nadal spadała. Nawet jednak w takim przypadku, jego kierownictwo musi mieć świadomość ile na tej transakcji straci. W każdej sytuacji musi wiedzieć jakiej kwoty może za nie się spodziewać i jaką cenę chciałoby wynegocjować.

Aktualnie wytłumaczę jak policzyć ceny nabycia akcji, ale oczywiście dotyczy to zakupu każdego rodzaju papierów wartościowych.

 

Jak  policzyć cenę nabycia poszczególnych akcji zakupionych w tzn. koszyku zakupowym?

Załóżmy, że zakupiliśmy 3 rodzaje akcji o wartości: A,B i C, a opłata za usługi maklerskie wyniosła Y. Wartość zakupu wszystkich akcji wg. cen nabycia wynosiła zatem  A+B+C+Y.

Ponieważ jednak nie wszystkie akcje będziemy np. sprzedawać równocześnie, musimy wiedzieć ile wynosi cena nabycia każdej akcji. W celu obliczenia wartości pojedynczej akcji musimy najpierw policzyć ile tej prowizji przypada na każdy rodzaj akcji z osobna (tzn. na akcje o wartości w cenie zakupu A, w cenie zakupu B i w cenie zakupu C).

Wiemy, że na sumę zakupionych akcji (A+B+C) przypadają nam koszty uboczne zakupu o wartości Y. Zatem na każdą wydaną na akcje złotówkę przypada nam  Y/(A+B+C) złotych.

Jeżeli teraz:

ten iloraz Y/(A+B+C) pomnożymy przez A- otrzymamy wartość prowizji maklerskiej, jaka przypada akcje o wartości A,

gdy ten iloraz Y/(A+B+C) pomnożymy przez B- otrzymamy wartość prowizji maklerskiej jaka przypada na akcje o wartości B,

a gdy pomnożymy przez C- otrzymamy wartość prowizji maklerskiej przypadającą na akcje o wartości C.

Do wartości A doliczamy A*Y/(A+B+C), do wartości B doliczamy B*Y/(A+B+C), zaś do wartości C doliczamy C*Y/(A+B+C). W ten sposób otrzymujemy wartość w cenie nabycia poszczególnych rodzajów akcji.

 Zatem:

 a)     Wartość zakupionych papierów wartościowych w cenie nabycia A jest równa:

A+ A*Y/(A+B+C)= A*(1+Y/(A+B+C),

 b)     Wartość zakupionych papierów wartościowych w cenie nabycia B jest równa:

B+ B*Y/(A+B+C)= B*(1+Y/(A+B+C),

 c)     zaś wartość zakupionych papierów w cenie nabycia C jest równa:

C+ C*Y/(A+B+C)= (1+Y/(A+B+C).

 Sprawdzenie obliczeń:

Suma wartości kosztów ubocznych zakupu przypadających na poszczególne akcje jest równa: A*Y/(A+B+C)+ B*Y/(A+B+C)+ C*Y/(A+B+C)= (A+B+C)* (Y/(A+B+C))=Y*[(A+B+C)/ (A+B+C)]=Y

Oczywiście nie zawsze mamy do czynienia z trzema rodzajami różnych akcji. Spróbujmy zatem znaleźć wzory ogólne do każdej ich ilości.

W przypadku zakupienia dwóch rodzajów akcji (A i B), dodatkowe koszty przypadające na poszczególne akcje wynosiłyby odpowiednio:

A*Y/(A+B),

B*Y/(A+B).

Gdyby tych akcji było 4 rodzaje (A, B, C i D) dodatkowe koszty przypadające na poszczególne akcje wynosiłyby odpowiednio:

A*Y/(A+B+C+D),

B*Y/(A+B+C+D),

C*Y/(A+B+C+D,

D*Y/(A+B+C+D).

Gdyby liczba zakupionych akcji wynosiła N rodzajów (A, B, C, D …….N), dodatkowe koszty przypadające na poszczególne akcje wynosiłyby odpowiednio:

A*Y/(A+B+C+D+.....N),

B*Y/(A+B+C+D+....N), 

C*Y/(A+B+C+D+....N),

D*Y/(A+B+C+D+....N),

..................................... ,

N*Y/(A+B+C+D+....N).

Można  sprawdzić, że w każdym wypadku suma dodatkowych kosztów przypadających na wszystkie akcje jest równa Y.

A*Y/(A+B+C+D+.....N)+ B*Y/(A+B+C+D+....N)+ C*Y/(A+B+C+D+....N)+ D*Y/(A+B+C+D+....N)+ …………….+ N*Y/(A+B+C+D+....N)= (A+B+C+D+………N)*Y/(A+B+C+D+………N)= Y.

Oznacza to, że w ten sposób do wszystkich akcji dodaliśmy w sumie dokładnie wartość Y  i zrobiliśmy to proporcjonalnie do wartości zakupionych papierów.

Zatem wzory ogólne do policzenia ceny nabycia N różnych akcji są następujące:

a)     Wartość zakupionych papierów wartościowych w cenie nabycia A jest równa:

A+ A*Y/(A+B+C+ .....N)= A*(1+Y/(A+B+C+.....N),

b)     Wartość zakupionych papierów wartościowych w cenie nabycia B jest równa:

B+ B*Y/(A+B+C+.....N)= B*(1+Y/(A+B+C+.....N),

c)    Wartość zakupionych papierów wartościowych w cenie nabycia C jest równa:

C+ C*Y/(A+B+C+.....N)= C*(1+Y/(A+B+C+.....N).

.............................................................................

 n)    Wartość zakupionych papierów wartościowych w cenie nabycia N jest równa:

N+ N*Y/(A+B+C+.....N)= N*(1+Y/(A+B+C+.....N).

[W następnym artykule podaję przykład liczenia ceny nabycia krótkoterminowych papierów wartościowych. Podaję do niego link: Jak policzyć cenę nabycia krótkoterminowych papierów wartościowych?- przykład. ].

[Zapraszam do przeczytania innych zagadnień ujętych na tej stronie. W celu obejrzenia wszystkich tytułów poruszanych tematów, można przejrzeć "Spis treści." widoczny na samej górze po lewej stronie. Napisany został w postaci linków do większości artykułów. Zadania i testy znajdują się na górze strony.

Na tej stronie tłumaczę rachunkowość "krok po kroku", dlatego zachęcam (szczególnie osoby uczące się dopiero rachunkowości) do nauki "po kolei" zgodnie ze spisem treści- łatwiej będzie Państwu zrozumieć poszczególne zagadnienia.  Informuję, że strona cały czas jest jeszcze uzupełniana. Docelowo będzie zawierała kompendium wiedzy potrzebnej do uzyskania dyplomu w zawodzie technika rachunkowości.]