Studentom i osobom, które chcą w jak najkrótszym czasie dowiedzieć się: "Na czym polega księgowanie?""Co trzeba wiedzieć żeby szybko nauczyć się rachunkowości?", polecam artykuł z rozdziału XI Po której stronie Wn czy Ma? Najważniejsze zasady księgowania, gdzie znajduje się streszczenie wcześniejszych artykułów. Przedstawiam w nim zasady jakimi musimy się kierować w momencie księgowania i tłumaczę z czego one wynikają. Polecam naukę po kolei wg. Spisu treści. Poruszam również inne tematy. Szczególnie polecam serię artykułów dotyczących OCEM w rozdziale XIII.
Osobom rozpoczynającym naukę rachunkowości polecam artykuł Zasada równowagi bilansowej. Dlaczego aktywa są równe pasywom? oraz artykuł Co to jest zysk?. Tych, którzy mają jakieś problemy ze zrozumieniem: Dlaczego zobowiązania są pasywami i dlaczego należności są aktywami zapraszam do artykułu Zobowiązania, a należności. Gdzie występują w bilansie?

Wiadomości ogólne o aktywach. Jakie istnieją grupy aktywów?

warsztat z wyposażeniem

 

W tym artykule odpowiadam na pytanie: Co to są aktywa?, Czym są aktywa? oraz omawiam podstawowe grupy aktywów.

Najogólniej definiując aktywa, można stwierdzić, że jest to majątek jednostki gospodarczej.

Inaczej mówiąc: Aktywami danej jednostki gospodarczej jest wszystko, co aktualnie posiada ona na stanie.

Definicje dotyczące aktywów i pasywów są ujęte w art. 3 ust. 1 pkt. Ustawy o rachunkowości.

Zgodnie z art. 3 pkt. 12 Rozdział 1 z dnia 29 września 1994  ustawy o rachunkowości  aktywa są to "kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych".

W przypadku wszystkich aktywów  istotne znaczenie ma fakt, że zostały one nabyte w celu osiągnięcia korzyści, a nie tylko w celu użytkowania przez jednostkę.

Wynika z tego, że aktywem jednostki może być również wynajmowana obcej firmie maszyna.

Jak widać z definicji, aktywa nie muszą być własnością danej jednostki, ale muszą być przez nią kontrolowane. Dotyczy to np. środków trwałych wziętych w leasing finansowy.

Aktywa to majątek danej jednostki, który służy do przynoszenia dla niej korzyści ekonomicznych.

Ze względu na łatwość z jaką można dane aktywa zamienić na inne dobra (czyli tzn. płynność finansową), uwzględniając rolę pełnioną przez nie w działalności gospodarczej danego przedsiębiorstwa, aktywa dzielimy na majątek trwały (tzw. aktywa trwałe) i majątek obrotowy (tzw. aktywa obrotowe).

Obowiązuje zasada, że im jest trudniej zamienić dane zasoby na inne zasoby majątkowe (czyli je upłynnić), tym wyżej w bilansie się one znajdują.

Cechą charakterystyczną dla aktywów trwałych jest fakt, że zużywają się stopniowo w trakcie procesu gospodarczego.

traktor z koparką

Aktywa obrotowe (jak sama nazwa wskazuje) są w ciągłym obrocie. Inaczej mówiąc- w procesie gospodarczym znajdują się w ciągłym ruchu i stale zmieniają swoją postać.

Aktywa obrotowe zużywają się lub są zamieniane na środki pieniężne w jednym cyklu operacyjnym.

Zatem o wiele prościej jest je upłynnić aniżeli aktywa trwałe. Dlatego w bilansie są umieszczone niżej od aktywów trwałych.

kosz sklepowy z banknotami

Aktywa trwałe i obrotowe podlegają dalszym podziałom. Podział aktywów w bilansie może być  bardziej lub mniej szczegółowy.

W tym opracowaniu omówię podział aktywów na grupy według podziału, jaki występuje w bilansie opublikowanym w załączniku do ustawy o rachunkowości.

Na jakie grupy dzielimy aktywa?

Pierwszy podział aktywów to wspomniany już podział na aktywa trwałe i obrotowe.

Wg. ustawy o rachunkowości (Rozdział 1 art. 3 punkt 13), przez aktywa trwałe  rozumie się aktywa jednostki, które nie są zaliczane do aktywów obrotowych.

Cechą rozróżniającą majątek trwały od obrotowego jest okres użyteczności. W przypadku majątku trwałego jest on użytkowany powyżej 12 miesięcy, a w przypadku majątku obrotowego poniżej 12 miesięcy.

Ze względu na tą definicję, być może powinnam zacząć omawianie aktywów, od omówienia aktywów obrotowych. Ponieważ jednak w bilansie najpierw ujęte są aktywa trwałe (ze względu na ich mniejszą płynność), we wszystkich książkach jakie czytałam, aktywa trwałe były omówione jako pierwsze. Nie będę tutaj wyjątkiem i- podobnie jak inni- zacznę od omówienia tej grupy aktywów.

Aktywa trwałe dzielimy na pięć głównych grup:

  1. Wartości niematerialne i prawne
  2. Rzeczowe aktywa trwałe
  3. Należności długoterminowe
  4. Inwestycje długoterminowe
  5. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Dwie pierwsze grupy aktywów trwałych, w tym opracowaniu, zostały opisane w oddzielnych artykułach: Wartości niematerialne i prawne. i Rzeczowe aktywa trwałe: środki trwałe i środki trwałe w budowie. Należności i inwestycje długoterminowe stanowią dwie osobne grupy aktywów. Ponieważ jednak na temat należności długoterminowych w tym opracowaniu nie rozpisuję się zbytnio, poświęcam im wspólny artykuł pt. Należności długoterminowe i inwestycje długoterminowe. Rozliczenia międzyokresowe zostały wstępnie omówione w artykule Międzyokresowe rozliczenie kosztów, ale tego artykułu nie polecam na obecnym poziomie nauki. Po prostu ten temat musi być poruszony później, gdyż trzeba mieć już pewną wiedzę żeby to czytać.

 Aktywa obrotowe dzielimy na trzy główne grupy:

 1.     Zapasy

 2.     Należności krótkoterminowe

 3.     Inwestycje krótkoterminowe

 W tym opracowaniu zostaną one omówione w jednym artykule: Aktywa obrotowe. Na jakie grupy dzielimy aktywa obrotowe?.

Podaję również link do artykułu, w którym wyjaśniam, dlaczego należności są aktywami: Zobowiązania, a należności. Gdzie występują w bilansie? Zapraszam do niego tych, którzy uczą się wybiórczo z różnych artykułów. Tych, którzy uczą się "po kolei" z tej strony informuję, że znajduje się on dopiero w następnym rozdziale i zapraszam trochę później.

W celu przećwiczenia wiedzy dotyczącej aktywów, podaję link do zadania, dotyczącego aktywów z rozwiązaniem i wyjaśnieniami. Zadanie1- aktywa.

[Osoby, które korzystają z tej strony sporadycznie, lub znalazły się na niej przypadkowo, zapraszam do przeczytania innych zagadnień ujętych na niej.  Do większości artykułów można przejść poprzez Spis treści znajdujący się na tej stronie w lewym górnym rogu. Napisany jest w postaci linków do tych artykułów. Większość zadań i testy  ujęte są osobno. Przycisk do nich znajduje się w Menu, znajdującym również w lewej części strony, ale niżej.

Zapraszam do korzystania z artykułów "po kolei" (zgodnie ze spisem treści), gdyż uczę  rachunkowości na tej stronie "krok po kroku". Informuję również, że strona cały czas jest jeszcze uzupełniana. Docelowo będzie zawierała kompendium wiedzy potrzebnej do uzyskania dyplomu w zawodzie technika rachunkowości.]